Thép không gỉ là gì?

thép ống - Thép không gỉ là thuật ngữ chung dùng để chỉ tất cả những loại thép không bị gỉ có khả năng chống ăn mòn và chứa ít nhất 10,5% crôm. Thép không gỉ được tìm ra vào năm 1903 khi những người luyện kim phát hiện ra rằng thép carbon chống gỉ sét tốt hơn khi bổ sung crôm vào thành phần hoá học của chúng, chính vì vậy người ta mới đặt cho nó cái tên là "thép không gỉ" hay còn gọi là "Inox".

Hầu như tất cả mọi kim loại đều tạo ra phản ứng với oxy trong không khí và tạo nên một lớp màng mỏng oxy trên bề mặt. Quá trình oxy hoá diễn ra trên bề mặt các loại thép thông thường sẽ làm chúng bị han gỉ. Tuy nhiên, do thép không gỉ chứa ít nhất 10,5% crôm nên có sự khác biệt trong đặc tính của loại oxít này. Với thép không gỉ, lớp màng mỏng và vô hình chứa crôm (hay còn gọi là "lớp màng bị động") có vai trò như một lớp bảo vệ có tác dụng chống lại sự ăn mòn, nó có khả năng tự phục hồi trong trường hợp bề mặt kim loại bị tác động.

Trong môi trường luôn tồn tại quá trình ôxy hoá, một lớp màng bảo vệ bằng oxít crôm (như "lớp màng bị động") sẽ tự động hình thành trên bề mặt thép không gỉ.

Khi bề mặt thép không gỉ bị trầy xước, hư hại hoặc được gia công bằng máy, lớp màng bảo vệ này sẽ mất đi làm cho bề mặt thép tiếp xúc trực tiếp với môi trường. Lớp màng bảo vệ này sẽ tự động hình thành khi xuất hiện oxy.

1. Có bốn loại thép không gỉ cơ bản:

Người ta chế tạo ra rất nhiều loại thép không gỉ để thích ứng với từng điều kiện làm việc và môi trường ăn mòn khác nhau. Có khoảng hơn 60 loại thép không gỉ khác nhau, tuy nhiên nhìn chung có thể chia thép không gỉ làm 4 loại chính : Austenitic, Ferit (hợp kim sắt), Mactenxit và Duplex. Mỗi loại được phân biệt với nhau bằng thành phần hợp kim - yếu tố quyết định vi cấu trúc của chúng.

Austenitic

Austenitic là loại thép không gỉ không nhiễm từ. Ngoài khoảng 18% crôm, chúng còn chứa niken để tăng khả năng chống ăn mòn. Đây là loại thép không gỉ được sản xuất sớm nhất và là loại được sử dụng phổ biến nhất.

Ferritic

Ferritic là loại thép không gỉ nhiễm từ, thường chứa 12% crôm và một tỷ lệ vừa phải các bon. Chúng chủ yếu được sử dụng trong sản xuất dao kéo, thìa, dĩa, các dụng cụ cắt và dùng trong cơ khí nói chung - những lĩnh vực đòi hỏi khả năng chịu bào mòn, ăn mòn và chịu lực cao.

Duplex

Duplex có cấu tạo giống cả ferrite và austenite và có nhiễm từ, chứa 18%-28% crôm và 4.5%-8% niken. Chúng thường được sử dụng trong những môi trường có chứa clorua để tránh sự ăn rỗ bề mặt và tăng cường khả năng chống gãy vỡ do ăn mòn do ứng lực.

Ausenitic và Ferritic là hai loại thép không gỉ phổ biến nhất, chúng được sử dụng trong khoảng 95% các ứng dụng của thép không gỉ.

2. Ứng dụng của các loại thép không gỉ

Thép không gỉ được sử dụng phổ biến và rộng rãi mang lại những tính năng mà không một kim loại nào có thể có đáp ứng được, như khả năng chống ăn mòn, dễ dàng hàn hoặc tạo hình, chi phí bảo dưỡng thấp và khả năng tái chế. Chính điều đó làm cho thép không gỉ trở thành vật liệu lý tưởng để sản xuất hàng loạt các sản phẩm quan trọng trong đời sống hàng ngày từ thiết bị công nghiệp đến các sản phẩm đồ gia dụng, dường như bất cứ sản phẩm nào sản xuất ra cũng có thể sử dụng loại vật liệu đa năng này.

Đồ dùng nhà bếp: Thép không gỉ, đặc biệt là loại Austenitic 304 BA từ lâu đã được công nhận là loại vật liệu sạch, bền, đẹp mắt và dễ bảo dưỡng, phù hợp để sản xuất các loại dao kéo, đĩa, bát sáng bóng.

Thiết bị gia dụng: Vì thép không gỉ loại Austenitic có khả năng chống han gỉ và không bị phá huỷ bởi axít hay muối cho nên nó là lựa chọn lý tưởng cho các nhà sản xuất đồ gia dụng như bồn rửa,Thiết bị vệ sinh, máy rửa bát, máy giặt, máy chế biến thực phẩm, lò nướng, bếp ga, thùng nước...

Công nghiệp xây dựng: Thép không gỉ đặc biệt là các sản phẩm ủ bóng (BA) được sử dụng rộng rãi trong kiến trúc. Chính bề mặt bóng gương, bóng mờ với chi phí thấp đã làm cho nhiều kiến trúc sư đương đại quyết định sử dụng thép không gỉ trong các thiết kế của mình. Bạn có thể nhận thấy thép không gỉ được sử dụng rất nhiều tại hành lang các các khách sạn, trung tâm mua sắm, khu liên hợp thương mại, trạm xe buýt, trạm điện thoại công cộng...

Các vật dụng trang trí và nghệ thuật: Chính bề mặt sạch và bóng đẹp của thép không gỉ làm cho nó trở thành một vật liệu tuyệt vời để các nghệ sĩ và các nhà trang trí ngày nay sáng tao ra những tác phẩm nghệ thuật, từ những công trình kiến trúc công cộng như các tác phẩm điêu khắc, các bức tượng cho tới những vòi nước để trang trí. Thép không gỉ trong những ứng dụng này chủ yếu là ferrtic vì chúng có khả năng chịu uốn và hàn tốt hơn.

Các sản phẩm khác: Thép không gỉ - cả austenitic và ferritic - rất an toàn và bền cho nên chúng cũng thường được sử dụng để sản xuất nhiều đồ chơi, vật dụng cho vật nuôi và những đồ trang trí thông thường khác.